ریگیری طلا یکی از قدیمیترین و دقیقترین روشهای تعیین خلوص و عیار طلا است که در طول تاریخ، با استفاده از تکنیکهای مختلف انجام شده است. این فرآیند برای سنجش میزان طلای خالص موجود در آلیاژها و مصنوعات طلا به کار میرود و نقش بسیار مهمی در صنعت طلا و جواهر دارد. در این مقاله، به بررسی تاریخچه ریگیری طلا و روشهای سنتی آن پرداخته خواهد شد.
تاریخچه ریگیری طلا
ریگیری طلا به دوران باستان بازمیگردد، زمانی که تمدنهای بزرگ مانند مصر، بینالنهرین و یونان از روشهای ابتدایی برای تعیین خلوص طلا استفاده میکردند. در قرون وسطی، این تکنیک بهبود یافت و با پیشرفت فناوریهای ذوب و تحلیل، دقت آن افزایش پیدا کرد. در دوران رنسانس، اروپاییها از روشهای شیمیایی پیشرفتهتری برای ریگیری طلا بهره بردند. در نهایت، با توسعه شیمی تجزیه در قرن ۱۹ و ۲۰، روشهای مدرن ریگیری جایگزین روشهای سنتی شدند.
روشهای سنتی ریگیری طلا
۱. روش سنگ محک و تیزاب سلطانی
یکی از قدیمیترین و متداولترین روشهای سنتی ریگیری، استفاده از سنگ محک است. در این روش:
نمونه طلا روی سنگ محک کشیده میشود و اثری از آن بر روی سنگ باقی میماند.
سپس، تیزاب سلطانی (ترکیبی از اسید نیتریک و اسید هیدروکلریک) با غلظتهای مختلف روی اثر طلا اعمال میشود.
بسته به واکنش شیمیایی، عیار طلا تخمین زده میشود.
این روش هنوز هم در برخی کارگاههای سنتی مورد استفاده قرار میگیرد، اما دقت کمتری نسبت به روشهای مدرن دارد.
۲. روش کوپلاسیون (Cupellation)
این روش که قدمتی چند هزار ساله دارد، بر پایه ذوب طلا در حضور سرب و جدا کردن ناخالصیهای فلزی مانند نقره و مس است. مراحل این روش شامل:
مخلوط کردن نمونه طلا با سرب و اکسیدهای دیگر.
حرارت دادن در بوتههای مخصوص (کوپل) در دمای بالا.
جذب ناخالصیها توسط بوته و باقی ماندن طلای خالص.
۳. روش قالکاری
قالکاری یکی دیگر از روشهای سنتی ریگیری طلا است که در ایران و کشورهای شرقی مورد استفاده قرار میگرفت. در این روش:
نمونه طلا همراه با موادی مانند سرب و شوره در یک کوره با دمای بالا ذوب میشود.
ترکیبات اضافی و فلزات غیرنجیب اکسید شده و جدا میشوند.
طلای خالص به دست میآید.
این روش در حال حاضر به دلیل تأثیرات زیستمحیطی کمتر مورد استفاده قرار میگیرد.
نتیجهگیری
ریگیری طلا یکی از حیاتیترین فرآیندها در صنعت طلا و جواهر است که از دوران باستان تاکنون تکامل یافته است. روشهای سنتی مانند استفاده از سنگ محک، کوپلاسیون و قالکاری، پایه و اساس روشهای مدرن امروزی را تشکیل دادهاند. با این حال، امروزه روشهای شیمیایی و فیزیکی دقیقتری برای تعیین خلوص طلا به کار میروند که دقت بیشتری داشته و کمترین آسیب را به محیط زیست وارد میکنند.
در صورت تمایل می توانید در سایت سرزمین دی تی اس، به لیست کامل و بهروزرسانیشده ری گیریها و آزمایشگاههای معتبر عیار سنجی در سراسر کشور دسترسی پیدا کنید.