اگر بخواهید در خانه چاپگر سه‌ بعدی قدرتمندی داشته باشید، طبیعی است که نگران دود ها یا بو های باقی‌ مانده باشید. اما خطر های اصلی نامرئی‌ اند: ذرات فوق‌ العاده ریز و ترکیب‌ های آلی فرّار (VOCs) که هنگام ذوب و خروج مواد از نازل آزاد می‌ شوند، به‌ ویژه در چاپ‌ های طولانی یا هنگام استفاده از مواد ABS و PC.

راه‌حل ایمن بسیار ساده است:

از دستگاهی دارای محفظه‌ی بسته استفاده کنید، هوای داخل آن را به‌ طور مؤثر فیلتر کنید و فضای کاری‌ تان را طوری تنظیم کنید که هوایی پاک و سالم تنفس کنید.

چگونه سیستم فیلتراسیون سه‌ مرحله‌ ای هوای داخل خانه را پاک‌تر نگه می‌ دارد

در چاپ سه‌ بعدی خانگی، اطراف نازل داغ و قطعه در حال چاپ، ذرات و گاز هایی در هوا پخش می‌ شوند. هدف این است که این آلاینده‌ ها درون محفظه‌ی چاپ محبوس شوند و پیش از بازگشت هوا به محیط اتاق، تصفیه شوند.
این کار را با مسیر هوای کاملاً درزگیر و یک فیلتر سه‌ مرحله‌ ای انجام می‌ دهد که هر مرحله آن نوع خاصی از آلودگی را حذف می‌ کند.
به همین دلیل است که چنین چاپگری می‌ تواند به‌ راحتی در فضا های مشترک زندگی (مثل خانه یا دفتر کار) مورد استفاده قرار گیرد.

هر مرحله چه کاری انجام می‌ دهد

• پیش‌ فیلتر G3: گرد و غبار قابل‌ دیدن و ذرات درشت را می‌ گیرد تا فیلتر های اصلی دوام بیشتری داشته باشند.
• فیلتر HEPA درجه H12: روی ذرات بسیار ریز و نفوذ پذیر تمرکز دارد و آن‌ ها را از جریان هوا حذف می‌ کند.
• فیلتر کربن فعال: ترکیب‌ های آلی فرّار (VOCs) ناشی از چاپ را جذب می‌کند و بوی مواد را کاهش می‌ دهد؛ مخصوصاً هنگام کار با پلاستیک‌ هایی مثل ABS، PC یا نایلون.

جریان هوایی مناسب برای اتاق‌ های کوچک

محفظه‌ی بسته باعث می‌شود هوا از میان مجموعه فیلترها عبور کند، نه اینکه هوای گرم و آلوده به فضا پخش شود.
تنظیم و تصفیه‌ی هوای داخل محفظه هنگام چاپ و چند دقیقه پس از آن، مقدار هوایی را که هنگام باز کردن درب دستگاه به بیرون می‌ گریزد، کاهش می‌ دهد.

مراقبتی برای حفظ عملکرد پایدار

پیش‌ فیلتر را از نظر تجمع پرز و گرد و غبار بررسی کنید و در صورت کاهش جریان هوا، آن را تمیز یا تعویض کنید.
فیلتر های HEPA و کربن را طبق برنامه‌ ای که با مدت زمان استفاده و نوع مواد چاپی هماهنگ است، تعویض کنید.
بعد از اتمام چاپ، چند دقیقه درِ دستگاه را بسته نگه دارید تا فیلتر بتواند هوای داخلی را بیشتر پاک‌ سازی کند، در حالی که دمای محفظه به‌ تدریج پایین می‌آید.

آیا گواهی‌ های MET و IECEE CB واقعاً ایمنی را افزایش می‌ دهند؟

نشان‌ های ایمنی اهمیت زیادی دارند، به‌ ویژه وقتی چاپگر سه‌ بعدی ممکن است ساعت‌ ها در نزدیکی خانواده، حیوانات خانگی یا دانش‌ آموزان کار کند.
این یعنی دستگاه از نظر ایمنی الکتریکی و مقاومت در برابر آتش مطابق با استاندارد های معتبر آزمایش شده است .
برای یک چاپگر سه‌ بعدی مخصوص مبتدیان، این نشان به‌ روشنی نشان می‌ دهد که دستگاه دارای ویژگی‌ های حفاظتی لازم برای کار مداوم و طولانی‌ مدت است.

طرح گواهی IECEE CB نیز یک برنامه‌ی جهانی است که اجازه می‌ دهد گزارش تست IEC در کشور های مختلف برای دریافت مجوز های ملی استفاده شود.
این گواهی به تولید کنندگان و خریداران کمک می‌ کند تا فرآیند تأیید ایمنی بین‌ المللی را ساده‌تر و سریع‌تر طی کنند.
با این حال، این گواهی جایگزین تأییدیه‌ های محلی نمی‌شود، پس بهتر است پیش از استفاده در مدارس یا دفاتر، نشان دقیق مورد نیاز منطقه‌ی خود را بررسی کنید.

این موضوع برای شما چه معنایی دارد؟

• مستندات شفاف برای سازمان‌ هایی که مدرک آزمایش ایمنی الکتریکی و ضد حریق می‌ خواهند.
• اطمینان بیشتر برای اجرای چاپ‌ های طولانی‌ مدت بدون نیاز به نظارت مداوم.
• مسیر ساده‌تر برای اخذ مجوز ها در صورت جا به‌ جایی دستگاه میان کشور های مختلف.

کدام نوع چاپگر سه‌ بعدی برای استفاده در خانه ایمن‌تر است؟ مدل باز یا مدل دارای محفظه بسته؟

چاپگرهای سه‌ بعدی مدل باز و ساده، گاز ها و ذرات آزاد شده هنگام چاپ را مستقیماً وارد هوای اتاق می‌ کنند.
در مقابل، یک چاپگر با طراحی محفظه‌ دار (enclosed) جریان هوا را کنترل می‌کند، هوای گرم را درون خود نگه می‌دارد و آن را از مسیر فیلتر تصفیه‌ کننده عبور می‌ دهد.
اگر هدفت داشتن محیطی تمیز، آرام و در عین حال چاپ باکیفیت است، چاپگر های دارای محفظه برتری واضحی دارند.

مقایسه در یک نگاه

اگر با دقت بیشتری نگاه کنیم، مزیت دیگری هم وجود دارد:

• محفظه‌ی بسته باعث پایداری دمایی بهتر اطراف قطعه در حال چاپ می‌شود و این به کاهش تاب برداشتن (warping) کمک می‌کند.
• به‌ عبارتی، هوای پاک‌تر و کیفیت چاپ بالاتر هر دو با هم به دست می‌ آیند، چون کنترل دمای داخل محفظه از هر دو جهت مفید است.

مزایای چاپ سه‌ بعدی در خانه و استودیو

وقتی بوهای چاپ خیلی زود از بین می‌ روند و صدای دستگاه آرام و مطمئن است درست شبیه تجهیزاتی که می‌ توانند در اتاق نشیمن یا کلاس درس قرار بگیرند. تمرکز روی طراحی و پرداخت نهایی بسیار راحت‌تر می‌شود.
یک چاپگر سه‌ بعدی کارآمد باید همچنین اجازه دهد که بتوانی فیلامنت را به‌ راحتی عوض کنی، بدون اینکه اتاق به کارگاه تبدیل شود.

برای خانواده‌ ها و فضا های مشترک

• بوی کمتر پس از چاپ‌ های طولانی، که محیط خانه را دلپذیر نگه می‌ دارد.
• درب محفظه در طول چاپ بسته می‌ ماند و سیستم فیلتر تا چند دقیقه پس از پایان چاپ به کار خود ادامه می‌ دهد تا هوای داخلی تصفیه شود.
• مراقبت ساده‌ی هفتگی که تنها چند دقیقه زمان می‌ برد.

برای استودیو ها و دفاتر کوچک

• نیاز کمتر به وقفه برای تهویه‌ی اتاق بین مراحل پروژه‌ های مشتری.
• امکان چاپ با فیلامنت‌ های مهندسی (مثل ABS یا نایلون) در روز های پرکار، چون دمای محفظه حفظ می‌ شود.
• محیط کاری تمیزتر برای سنباده‌ زدن، سوراخ‌ کاری یا رنگ‌ آمیزی قطعات تمام‌ شده.

برای چاپ‌ های طولانی‌ مدت

• پیش از چاپ شبانه، وضعیت فیلتر و تهویه‌ی اتاق را بررسی کنید.
• پس از اتمام چاپ، چند دقیقه درِ محفظه را بسته نگه دارید تا فیلتر کار تصفیه را کامل کند.
• یادداشت‌ های مربوط به مواد ABS و PC را بررسی کنید تا بتوانید دمای مناسب را انتخاب کنید که استحکام و میزان انتشار گاز ها را در تعادل نگه دارد.

راه‌ اندازی برای هوای پاک‌تر با جای‌ گذاری درست، تهویه مناسب و مراقبت از فیلتر

یک چیدمان درست، پیش از آنکه دکمه چاپ را بزنید، میزان تماس با آلودگی را کاهش می‌ دهد.
چاپگر را طوری قرار دهید که چند سانتیمتر فاصله در پشت و کناره‌ ها داشته باشد تا جریان هوا به‌ خوبی برقرار بماند.
بهتر است دستگاه را در اتاقی با پنجره قابل باز شدن یا جایی بگذارید که بتوانید هنگام چاپ‌ های طولانی یک فن کوچک روشن کنید.

این نکات ساده باعث می‌شوند که هوای محیط تمیزتر و راحت‌تر بماند، و نگهداری و مراقبت از چاپگر سه‌ بعدی نیز آسان‌تر انجام شود.

چیدمانی که به عملکرد بهتر فیلتر کمک می‌ کند

• ناحیه خروجی هوای پشت دستگاه را باز و بدون مانع نگه دارید تا فن مجبور نباشد بیش از حد کار کند.
• از قرار دادن چاپگر در گوشه‌ های بسته که هوای گرم و بو در آن‌ ها گیر می‌ افتد، خود داری کنید.
• از سطحی صاف و مقاوم در برابر لرزش استفاده کنید تا هنگام حرکت هد چاپ، محفظه در زگیر خود را حفظ کند.

گزینه‌ های تهویه برای افراد حساس به بو

• اگر به بو حساس هستید، هنگام چاپ‌ های طولانی جریان ملایم هوا به سمت پنجره برقرار کنید.
• اگر فضای شما اجازه می‌ دهد، هوای خروجی پشت دستگاه را با یک لوله مناسب به بیرون هدایت کنید.
• پس از پایان چاپ، درِ محفظه را بسته نگه دارید تا هوای تصفیه‌ شده مدت بیشتری در چرخه بماند و آلودگی‌ های باقی‌ مانده کاهش یابند.

مراقبت از فیلتر در هفته‌ های پرمشغله

• هر هفته پیش‌ فیلتر را بررسی کنید و اگر پرز یا گرد و غبار روی آن جمع شده، به‌ آرامی با جارو برقی تمیزش کنید.
• ساعت‌ های چاپ با مواد ABS و PC را یادداشت کنید و اگر بیشتر از این مواد استفاده می‌ کنید، فاصله‌ی زمانی تعویض فیلتر کربن را کوتاه‌تر کنید.
• یک فیلتر یدکی در دسترس داشته باشید تا در صورت نیاز بتوانید سریع آن را جایگزین کنید و کار چاپ‌تان بدون وقفه ادامه پیدا کند.

۵ پرسش متداول درباره سلامت و ایمنی چاپگر سه‌ بعدی

سوال ۱: بهترین جایگاه برای چاپگر در خانه‌ای با سیستم تهویه مرکزی (HVAC) کجاست؟

چاپگر را روی خروجی بازگشت هوا (return vents) قرار ندهید تا انتشار ذرات و بوها وارد سیستم نشود. از اتاقی با تهویه از طریق پنجره یا هواکش استفاده کنید یا درب اتاق را ببندید و چند سانتی‌متر فاصله در پشت و کنار دستگاه باقی بگذارید.

سوال ۲: آیا یک تصفیه‌ کننده هوای اتاق کمک می‌ کند و چگونه اندازه مناسب آن را انتخاب کنم؟

بله. برای پروژه‌های طولانی، حداقل ۴ تا ۵ تغییر هوای کامل در ساعت (ACH) را هدف بگیرید. فرمول:
ACH = CADR × 60 ÷ حجم اتاق
مثال: اتاق ۱۵۰ فوت² با سقف ۸ فوت ≈ ۱,۲۰۰ فوت³؛ برای ۵ ACH به CADR حدود ۱۰۰ CFM نیاز است، علاوه بر فیلتراسیون داخلی چاپگر.

سوال ۳: چگونه بفهمم که فیلتر سه‌ در یک باید تعویض شود؟

با استفاده از آنمومتر جیبی، جریان هوا از خروجی را بسنجید. وقتی جریان هوا به‌ طور مداوم کاهش یافت، بو سریع‌تر باز می‌گردد، یا صدا در سرعت‌ های ثابت زیاد شد، فیلتر را تعویض کنید. ساعت‌ های کار با مواد ABS یا PC زیاد، زمان تعویض را کوتاه‌تر می‌کند.

سوال ۴: بهترین مواد برای چاپ قطعات کاربردی در محیط داخلی کدام‌ اند؟

• PLA: بوی کم، اما در دما های پایین نرم می‌شود.
• PETG: مقاوم و بوی کمتری نسبت به ABS دارد.
• ASA: شبیه ABS در محیط بیرونی است، اما ممکن است استایرن منتشر کند.
• Nylon: مقاوم است ولی کاپرولاکتام آزاد می‌کند، بنابراین حتماً تهویه مناسب داشته باشید یا از کانال خروجی به بیرون استفاده کنید.

سوال ۵: مدارس یا دفاتر برای رعایت قوانین به چه مدارکی نیاز دارند؟

• برگه‌ های اطلاعات ایمنی (SDS) تمام فیلامنت‌ ها
• گواهی‌ های ایمنی چاپگر
• دستور العمل استاندارد عملیاتی (SOP) برای استفاده از محفظه، تهویه و نگهداری فیلتر
• ثبت نگهداری دستگاه شامل تاریخ و ساعات کار
• ارزیابی ریسک ساده
• ثبت آموزش کارکنان برای ارائه به بازرسان